প্রতিস্থাপন পদ্ধতি (Method of Substitution)

যোগজীকরণ কর।

cosx3+cos2xdx \int \frac{\cos x}{3+\cos ^{2} x} d x

MIST 21-22

3+cos2x=3+1sin2x=22sin2x 3+\cos ^{2} x=3+1-\sin ^{2} x=2^{2}-\sin ^{2} x

ধরি,

u=sinxdu=cosdxcosx22sin2xdx=122u2du=14log2+sinx2sinx+c \begin{array}{l} \mathrm{u}=\sin \mathrm{x}\Rightarrow \mathrm{du}=\cos \mathrm{dx} \\ \int \frac{\cos x}{2^{2}-\sin ^{2} x} d x=\int \frac{1}{2^{2}-u^{2}} d u \\ \quad=\frac{1}{4} \log \left|\frac{2+\sin x}{2-\sin x}\right|+c \end{array}

প্রতিস্থাপন পদ্ধতি (Method of Substitution) টপিকের ওপরে পরীক্ষা দাও